PLASTYCZNOŚĆ MÓZGU - PO CO REHABILITACJA WCZEŚNIAKOWI?
Wcześniak wcześniakowi nie jest równy... Możemy mieć skrajnego wcześniaka z 23 t.c. Ale wcześniakiem będzie też dziecko urodzone w 33 t.c. Stan pierwszego dziecka z początkowego okresu po urodzeniu, najczęściej był stanem bardzo poważnym, a czynności jakie były wokół niego wykonywane w szpitalu były czynnościami niejednokrotnie ratującymi mu życie. Dziecko drugie w większości przypadków nie miało tylu stresujących doświadczeń ale nie zawsze. Z reguły przy stabilnym stanie zdrowia oba nasze wcześniaki wychodzą ok 36. tygodnia do domu.
I co potem??? Czy obok wizyt kontrolnych u szeregu specjalistów powinniście być również pod opieką fizjoterapeuty dziecięcego?
Czasem stan zdrowia dziecka (szczególnie skrajnie, wcześnie urodzonego, ze względu na niedotlenienie, wylewy) jest bezpośrednim wskazaniem do intensywnej kontynuacji rehabilitacji (opisywałam szczegółowo ten stan przy okazji diagnozy metodą Prechtla (szczegóły na blogu naszej strony internetowej)
U wcześniaków „późniejszych” sam stan zdrowia nie jest niepokojący ale takie dzieci również, może nie tak intensywnie, powinny znaleźć się pod skrzydłami terapeuty dziecięcego.
Już tłumaczę dlaczego... Sam fakt przebywania pod respiratorem dłuższy czas, czy wspomniane wylewy domózgowe mogą świadczyć o uszkodzeniu pewnych struktur mózgu, co objawiać się może w przyszłości zaburzoną funkcją (np. chodzenie, funkcje chwytne ręki itp.) – zaburzeń funkcji nie będziemy obserwować u tak małych niemowląt tzn. nie postawimy i nie zobaczymy jak chodzi, nie damy mu klocków do ręki żeby obserwować w jaki sposób je chwyta, w związku z czym nikt nie postawi dziecku żadnej diagnozy pozostają jedynie przypuszczenia, prognozy co do rozwoju dziecka w oparciu o badanie obrazowe mózgu. Deficyty i ubytki pojawiają się dopiero kolejno w trakcie rozwoju dziecka, a manifestować się mogą w tak początkowym okresie życia zwykłą hipotonią - czyli obniżoną aktywnością mięśniową (obniżone napięcie mięśniowe) co stanowi ok. 70% wszystkich niemowląt w terapii.
Dlatego tak ważną i odpowiedzialną rolę pełni tu terapeuta dziecięcy, który czujnym okiem prowadząc regularną terapię dziecka, obserwuje czy nie dołączają się jakieś inne niepokojące, patologiczne wzorce, mogące świadczyć o zaburzeniach rozwojowych.
Na szczęście istnieje w neurologii dziecięcej coś co nazywamy PLASTYCZNOŚCIĄ MÓZGU !
Jest to fenomenalna zdolność młodego mózgu do przejmowania utraconych, funkcji uszkodzonej części mózgu przez inne- zdrowe. Dzieje się tak w momencie odpowiedniej stymulacji nerorozwojowej – tworzą się wówczas nowe synapsy- połączenia nerwowe w strukturach mózgu. Dlatego tak istotne jest by dziecko po wyjściu ze szpitala trafiło jak najszybciej do terapii. Jest to o tyle istotne, że plastyczność mózgu, czyli tworzenie się nowych połączeń nerwowych przejmujących funkcję uszkodzonego ośrodka trwa krótko, mówi się że 1,5-2 lat życia dziecka. Dlatego nie tracąc czasu ważnym jest zadbać już teraz o dobro dziecka, bo czas działa tu na niekorzyść. Nieraz dzięki dobrze prowadzonej terapii, diagnostyka obrazowa mózgu wskazuje na ciężkie uszkodzenia struktur czy ośrodków, natomiast dziecko nie manifestuje w swoim funkcjonowaniu takich zaburzeń.
Co oznacza że czas terapii nie był czasem straconym!
Każde wątpliwości rozwojowe należy skonsultować z pediatrą i terapeutą dziecięcym! Należy również pamiętać, że tak często spotykane, nie tylko u wcześniaków;
OBNIŻONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE NIE JEST CHOROBĄ, LECZ OBJAWEM !
Pozdrawiam Marzena Cebula fizjoterapeuta, terapeuta ndt Bobath
